Ben je al af? Wat zit er eigenlijk tussen je benen? Zulke opdringerige vragen krijgen transgenders elke dag. De Transketeers komen daarom met de online vragenrubriek The naked truth.
Het was zomer, het was warm en de drie bevriende filmmakers zaten met ontbloot bovenlijf te werken in de woonkamer. “We doen ons shirt uit wanneer het maar kan,” zegt Jonah Lamers (30). Zo blij zijn hij, Bart Peters (27) en Chris Rijksen (25) met hun mannelijke borstkas.
Ze zijn transman, geboren als vrouw en hebben hun borsten operatief laten verwijderen. Samen vormen ze het filmcollectief de Transketeers.
Op die hete dag twee jaar geleden besloten ze elkaar te ondervragen en dat te filmen. Voel je je weleens onveilig op straat? Mis je iets van het vrouwzijn? Hoe ervaar jij je male privilege? Het werden de eerste drie afleveringen van de online vragenrubriek The Naked Truth.
Inmiddels zijn ze de huiskamer ontgroeid en werken ze vanuit hun studio in West.
Binnenkort begint het tweede, Engelstalige seizoen van de serie, waarin kijkers van over de hele wereld álles mogen vragen aan de drie transgender mannen. Nou ja, bijna alles.
Want daar is behoefte aan, merken de Transketeers in hun dagelijks leven. Overal waar ze komen, komen ook de vragen.
Heft in eigen hand
Bij een scriptiegesprek werd geïnformeerd naar de genitaliën van Lamers (“Gaat ze niets aan, dat vraag ik toch ook niet aan hen”). Tijdens een zakelijk interview werd de liefdesrelatie van Rijksen uitgebreid geanalyseerd, omdat zijn vriendin hem óók als meisje heeft meegemaakt. En Peters’ huisarts had weinig aandacht voor zijn kwaal, maar wilde alles weten over zijn trans-zijn.
Lamers: “Mensen zijn zo nieuwsgierig. Op ongepaste momenten komen volstrekte vreemdelingen met de intiemste vragen. Die rol van voorlichter is soms best vermoeiend.”
Met The Naked Truth nemen ze het heft in eigen hand. Inmiddels zijn ze meer dan zeventig afleveringen verder, nog altijd shirtloos en trots op de roze littekens van hun borstoperatie.
De jongens zijn eerlijk en onbevangen in de anderhalve minuut die ze voor elke vraag nemen. Entertainment, educatie, emancipatie – de webserie heeft het allemaal.
“Hoe kan het dat Chris zulke brede schouders heeft?” wordt in aflevering 9 gevraagd. Dankzij de testosteron, vertellen de Transketeers. Die zorgt overigens ook voor een lagere stem, een hariger en gespierder lijf, minder dikke billen en een vierkanter gezicht.
In aflevering 46 vertelt Lamers dat het zeven jaar duurde voordat hij aan zijn ouders durfde te vertellen dat hij zich jongen voelt.
Bart zegt in nummer 48: “Ik voel me nu veiliger op straat. Ik word niet meer als lesbische vrouw gezien.”
Aapjes kijken
De drie sloegen drie jaar geleden de handen ineen als de Transketeers, toen Lamers teleurgesteld terugkwam van de TransPride, de transgender versie van de Gay Pride. Het was een borrel in een chic hotel met voornamelijk oudere transvrouwen, die zijn geboren als man.
Lamers voelde zich niet thuis bij de aanwezigen. “Er was een generatiekloof. Wij jongeren hebben internet en ontmoeten gemakkelijk gelijkgestemden, zij hadden heel andere ervaringen.”
Hij zocht contact met regisseur Peters en fotograaf Rijksen – die hij van feestjes kende – en stelde voor om een ander, jonger transgeluid de wereld in te slingeren.
Weten we na drie seizoenen van Hij Is Een Zij en de serie Love Me Gender niet genoeg over dat andere geluid? Nee, zeggen de Transketeers. “Het is in die programma’s grotendeels aapjes kijken. Transgender personen worden gereduceerd tot hun problemen: lichamen, genitaliën, operaties – alles is moeilijk,” zegt producent Lamers. “Het is praten óver en niet mét transmensen.”
Ze maakten daarom ook de Trans*Tapes: zes portretten waarin ze de menselijke, krachtige kant van transpersonen tonen.
No-go
Het doel van The Naked Truth? Ze hopen dat opdringerige vragen ándere transmensen bespaard blijven. “Zie elke vraag als een muggenbeet. Af en toe een muggenbult is niet erg, het jeukt hooguit wat. Maar als je continue, dag na dag, wordt geprikt is dat heel frustrerend,” zegt Rijksen.
Sommige vragen zijn intussen een no-go. “Het blijft maar gaan over genitalia: hoeveel piemels we hebben, in welke kleur, het doet er niet toe!”
Vreemd vinden ze de vraag ‘ben je al af?’ Want geen mens is ooit helemaal klaar, volgens Rijksen. Als pijnlijk ervaren ze de vraag of ze al zijn omgebouwd. “Ik ben toch geen dakkapel,” zegt Lamers.
Hij wil ook de uitspraak ‘in het verkeerde lichaam geboren’ bij het grofvuil zetten. “Ons hoofd wordt er niet afgeschroefd, we moeten het toch echt met dit lijf doen.”
De Transketeers zien niet hun lijf als het probleem, maar juist het rigide hokjesdenken, waarin alleen plek is voor mannen óf vrouwen. Lamers: “Daardoor worden mensen die buiten de genderhokjes vallen als probleem gezien, terwijl juist die hokjes het probleem veroorzaken.”
Zwangere vader
Ook de partners van de Transketeers komen voorbij in The Naked Truth. Peters’ vriendin moest eraan wennen dat ze niet meer een lesbische relatie had, maar nu als ‘gewone’ hetero door het leven gaat.
Lamers vertelt in aflevering 64 over zijn kinderwens. Niet zijn vriendin, maar hij zal de baby dragen. “Ik voel me nog steeds een jongen, maar ik wil graag kinderen, dus ik word een zwangere vader.” Hij heeft tot nu afgezien van een hormoonbehandeling, zodat zijn vruchtbaarheid niet is aangetast. “Als de baby er eenmaal is, is de laatste stap voor mij testo. En dan word ik een papa met een baard!”
The Naked Truth trekt op aanvraag het land door, live met podium, publiek en uiteraard zónder shirt. “Mensen vinden het dapper dat we ons zo blootgeven,” zegt Lamers.
Het levert bijzondere gesprekken op. Een man in de zaal reageerde op de kinderwens van Lamers dat hij jaloers was en ook zo’n intieme connectie met zijn eigen kinderen zou willen. Lamers: “Meer mannen hebben dat intussen al tegen mij gezegd.”
Heb je ook een vraag voor de Transketeers? Ga naar hun Facebookpagina of YouTubekanaal. The Naked Truth is te zien op transketeers.com.
Lees het volledige artikel hier.
Het Parool, 19 juli 2017